In Nederland zijn voor veel gezinnen honden geliefde huisdieren en trouwe metgezellen. Helaas gaan hondenbeten, met name bij kinderen, vaak gepaard met ernstige verwondingen. Plastisch chirurgen hebben zich verenigd om aandacht te vragen voor dit groeiende probleem en pleiten voor maatregelen om kinderen te beschermen tegen hondenbeten.
De alarmerende statistieken
Voor het eerst hebben plastisch chirurgen van de NVPC het aantal bijtincidenten bijgehouden gedurende ruim anderhalf jaar, van oktober 2021 tot en met juli 2023. Ze hebben geregistreerd wie de slachtoffers waren, waar de incidenten plaatsvonden, wat voor letsel er was en welke honden verantwoordelijk waren. In totaal werden 100 ernstige bijtincidenten vastgesteld waarbij een operatie noodzakelijk was.
Uit de verzamelde gegevens blijkt dat in 60 procent van de gevallen het letsel zich bevond in het hoofd- en halsgebied, in 30 procent van de gevallen betrof het letsel aan de handen en armen, en in 8 procent van de gevallen aan de benen en voeten. Ongeveer de helft van deze incidenten vond plaats buitenshuis. Opvallend is dat de meeste slachtoffers jong waren: 44 procent van hen was jonger dan 8 jaar, 6 procent jonger dan 6 jaar en 11 procent zelfs nog baby.
Wat betreft de hondenrassen die het meest voorkomen in de registratie van de artsen, zien we dat pitbull-achtige honden, rottweilers, staffordshires en herders opvallend vaak genoemd worden.
Ongekend letsel
Honden die frequent voorkomen staan ook bekend als hoogrisicohonden. Volgens de plastisch chiruch Nick Brinkman van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC), veroorzaken deze honden de ernstigste letsels, hoewel hij benadrukt dat "elke hond kan bijten." De kracht van hun beet kan aanzienlijke schade toebrengen, vooral door het 'prooi-schudden', waarbij weefsel wordt gescheurd.
Nog tragischer is dat er ook ernstigere incidenten plaatsvinden. Zoals deze week het trieste nieuws dat een baby in Emmeloord een bijtincident niet heeft overleefd. In 2019 verloor baby Robin eveneens het leven nadat hij was aangevallen door een herdershond.
Het zijn meer dan 100 incidenten
De 100 geregistreerde bijtincidenten zijn alleen maar van slachtoffers die bij de plastisch chirurg terecht zijn gekomen, in werkelijkheid zijn het er veel meer. Kinderen en volwassen die bijvoorbeeld een botbreuk hebben opgelopen of die door de huisarts geholpen konden worden zijn niet meegerekend. Met name plastisch chirurgen die met bijtincidenten te maken hebben gehad hebben het overzicht actief bijgehouden. Er wordt gewerkt aan een completere registratie voor beroepsgroepen, maar dit is een complexe uitdaging.
Psychologische impact
Niet alleen de fysieke schade is verontrustend, maar ook de psychologische impact op kinderen kan aanzienlijk zijn. Kinderen die het slachtoffer zijn geworden van een hondenbeet kunnen last hebben van angststoornissen en posttraumatische stressstoornis (PTSS). Het is essentieel om niet alleen de lichamelijke wonden te behandelen, maar ook de emotionele littekens te genezen.
Preventieve maatregelen voor een veiligere samenleving
Om het aantal hondenbeten bij kinderen te verminderen en de veiligheid van onze samenleving te vergroten, moeten er proactieve stappen ondernomen worden. Te denken valt aan:
1. Bewustwording en educatie
Het begint met bewustwording. Ouders en kinderen moeten worden voorgelicht over de juiste manieren om met honden om te gaan. Dit omvat het herkennen van tekenen van angst of agressie bij honden en het vermijden van potentieel gevaarlijke situaties.
2. Verantwoordelijkheid van eigenaren
Hondeneigenaren moeten de verantwoordelijkheid nemen voor het gedrag van hun huisdieren. Dit omvat het trainen en socialiseren van honden, het houden van ze aan de lijn in openbare ruimtes en het zorgen voor adequaat toezicht.
3. Omgang tussen kind en hond, let op de signalen
Kind-hond-gedragstherapeut Cindy van Dorst heeft onderstaande 6 tips:
- Wanneer je hond wegloopt, verstart of gromt, dien je aandacht te schenken aan deze signalen. Het is cruciaal dat je je hond niet moet straffen wanneer hij gromt
- Vermijd de eerste 10 minuten fysiek contact, dus niet aaien, niet staren
- Zet kind en hond niet direct tegenover elkaar, een diagonale ontmoeting maakt een belangrijk verschil
- Als een kind iets niet mag bij de hond zorg dan dat je het met iets leuks afsluit; verbod eindigen met genot
- Train op je hond als hij ergens bang voor is
- Is er toch bijna iets gebeurt tussen hond en kind? Onthoud de situatie, breng ze later weer bij elkaar