Hoesten bij de hond

Hoesten

Kennelhoest, iedere baas heeft er wel van gehoord.  Maar er zijn mensen die denken dat de hond gewoon iets in de keel heeft, terwijl er sprake is van kennelhoest. Wat ook voorkomt is dat hoesten als gevolg van hartfalen wordt aangezien als kennelhoest. Veel verwarring dus. Begrijpelijk, aangezien er veel verschillende oorzaken zijn voor hoesten bij de hond. Des te meer redenen om niet klakkeloos (zonder een grondig onderzoek) een antibiotica  te geven voor een hoestende hond.

Symptomen van hoesten bij de hond

Hoesten is een prikkeling van de luchtwegen. De oorsprong kan op verschillende plaatsen in de luchtwegen zitten. Een prikkeling van de keel en het strottenhoofd leiden tot hoesten, maar tevens kan een prikkeling van de bronchiën en van de luchtpijp een hoest opwekken. Er zijn diverse soorten hoest en het soort hoest geeft een hint voor de oorzaak.

Wat voor soort hoest de hond heeft, dat is wat de dierenarts graag wil weten. Een droge hoest (dus geen slijmproductie), of een natte (productieve) hoest. Wanneer hoest de hond: bij opwinding of lichamelijke inspanning, of juist ’s nachts als hij rust? Wat ook belangrijk is, is hoelang de hoest er al is, of dat er al sprake is van een meer chronisch iets.

Kennelhoest
Kennelhoest is een infectie. Een infectie  van de voorste luchtwegen: de keel (pharynx) en het strottenhoofd (larynx). Het wordt veroorzaakt door een een bacterie (Bordetella) of door een virus (Parainfluenza). De start is vaak een soort verkoudheid, waarbij een soort snotneus ontstaat en de hond wat natte en rode ogen kan hebben. Vervolgens komt de hoest, het is alsof de hond een visgraatje in de keel heeft zitten.

Het is een droge hoest en is wat krampachtig. Het eindigt vaak met kokhalzen. Af en toe wordt er een klein beetje wit en taai slijm naar buiten gewerkt en is er een lichte verhoging van de temperatuur. Bij aanraking van de keel is de hond opvallend gevoelig.
Met name bij opwinding treedt de hoest op Of bij koude lucht en bij drukken op de keel (bijvoorbeeld door het trekken aan de halsband). Doordat de hoest heftiger wordt, wordt de larynx steeds rauwer, en zo komt de hond in een vicieuze cirkel terecht. Hoestsiroop werkt verzachtend bij kennelhoest. (Denk aan  Natterman® kinderhoestsiroop of Tijmsiroop). Om te voorkomen dat er een longontsteking ontstaat of een  (bacteriële) bronchitis  zal altijd antibiotica  gegeven worden.

Vreemde voorwerpen in de luchtwegen
Zoals gezegd geeft kennelhoest het idee van een visgraatje in de keel. Door de stevige irritatie die komt door de ontsteking heeft de hond ook echt het gevoel dat er iets zit. En dat hij het eruit moet hoesten. Vaak is er dan ook bij zo'n hoest ‘gewoon’ sprake van een kennelhoest.
Maar soms zit er echt iets in de keel. Zit er iets in de keelholte of larynx. Dan zie je na de hoest ook slikklachten en (stevige) keelpijn. Veel kwijlen kan ook voorkomen. Als er iets dieper in de luchtwegen zit, zoals de luchtpijp of de bronchiën ( dit is de vertakkingen van de luchtpijp), dan zijn de hoestbuien heftig en is de hond benauwd.

Inspectie onder narcose is noodzakelijk om dit vast te stellen. Als het dieper in de luchtwegen zit is er speciale apparatuur (bronchoscopie) voor nodig. De voorste luchtwegen die kan een dierenarts met het blote oog bekijken. Af en toe zien we aanwijzingen voor vreemde voorwerpen op een röntgenfoto, maar veel materialen (hout, plastic, ander plantaardig materiaal, etc.) die geven geen contrast op een röntgenfoto.

Bronchitis
De bronchiën zijn ontstoken. Een acute bronchitis komt vaak door een bacterie, maar een virus of een allergische reactie kan ook de oorzaak zijn. Een rochelende (productieve) hoest zul je dan horen. Ook kan er sprake zijn van (etterige) neusuitvloeiing en koorts. Bij het luisteren naar de longen zal de dierenarts te veel en te vochtige geluiden bij de ademhaling horen. Als het twee maanden of langer is, dan is er sprake van een chronische bronchitis. Dit komt door een (verwaarloosde) acute bronchitis of door een aanhoudende prikkel van de luchtwegen (Denk aan het inademen van stoffen die irriteren of stoffen die een allergische reactie opwekken).

De wanden  van de bronchiën worden dikker en stugger, met als gevolg dat er een vernauwing van de bronchiën komt. Doordat het spierweefsel in de wand van de bronchieen teveel samentrekt is er vaak ook sprake van een kramptoestand van de bronchiën. Dit leidt niet alleen tot hoesten, soms ernstige benauwdheid.  Vergelijkbaar met astma bij de mens.

Op de röntgenfoto geeft een chronische bronchitis een specifiek beeld : de wanden van de bronchiën zijn duidelijk zichtbaar, wat een duidelijk herkenbaar patroon laat zien in het long weefsel. Een oorzaak is nauwelijks te achterhalen, waardoor de behandeling vaak beperkt zal blijven tot een symptomatische.

Longontsteking
Dit kan voortkomen uit een een virale of bacteriële infectie. Tevens als gevolg van (vaak) verslikken, zoals we bv wel zien bij problemen met de slokdarm. Een hond met niet genoeg weerstand  daar kan een longontsteking  als gevolg van een kennelhoest uit voortkomen. Vaak zijn de honden veel te sloom en hebben koorts. Ze voelen zich echt ziek!

Doordat de hoest pijnlijk kan zijn, proberen ze deze te onderdrukken. Af en toe wordt een etterige neusuitvloeiing waargenomen. Bij het luisteren naar de longen kan de dierenarts kenmerkende geluiden bij de ademhaling horen. Een röntgenfoto is de manier om het te bevestigen. Als u denkt dat uw hond een longontsteking heeft, ga dan altijd ZSM met hem/haar naar een dierenarts voor een snelle behandeling. Er wordt dan zo snel mogelijk begonnen met de juiste antibiotica en er kunnen gerichte (afgestemd op de hond) ondersteunende medicatie worden gegeven.

Hartfalen
Aandoeningen aan het hart kunnen ook zorgen voor hoesten. Vaak komt  de hoest in rust (dus ’s nachts). Bij navraag is het de baas vaak ook opgevallen dat de hond minder uithoudingsvermogen heeft en minder fit is. De hoest als gevolg van hartfalen ontstaat door druk op de luchtpijp. Dit komt door de vergroting van het hart en/of door longoedeem.

Hoestklachten komen dus pas in een wat later stadium, dan is er dus al sprake van een decompensatie van het hart.
Hoesten als gevolg van kennelhoest kan verward worden met hoesten als gevolg van hartfalen: In alle twee de gevallen nemen we namelijk een wat krampachtige niet productieve hoest waar. Bij een goed lichamelijk onderzoek kan het verschil gemakkelijk gemaakt worden. Bij hartfalen vertoont een hond namelijk symptomen van een slechte doorbloeding, zoals bleke en slecht doorbloede slijmvliezen. Ook een zwakke pols, af en toe een te snelle en onregelmatige pols en af en toe een ruis op het hart. Een hond met hoestklachten moet dus altijd nauwkeurig en volledig onderzocht worden om de juiste diagnose te kunnen stellen! Maar ook de observaties van de baas zijn belangrijk: wanneer komt de hoest, komt er af en toe wat slijm bij het hoesten los, hoe is het gesteld met het uithoudingsvermogen , enzovoorts

Tumoren
Een tumor van de luchtwegen kan ook tot hoestklachten leiden . Tumoren kunnen overal in de luchtwegen voorkomen en klachten van hoesten geven door een druk op, of prikkeling van de luchtpijp, het strottenhoofd,, bronchiën of longweefsel. Honden met langdurige hoestklachten, en die bijna niet  reageren op de gangbare behandelingen  daarbij moeten we waakzaam zijn op tumoren. De algehele conditie van de hond is vaak slecht en hij wordt mager.

Een verraderlijke vorm van tumoren die in de longen zitten, zijn de uitzaaiingen van kwaadaardige tumoren  die ergens anders in het lichaam zitten (bv  melkkliertumoren). Hierbij zien we overal in de longen een grote hoeveelheid (in eerste instantie kleine) tumoren die lang  niet opgemerkt kunnen worden omdat ze pas in later benauwdheid of hoestklachten veroorzaken.
Röntgenfoto’s zijn vaak noodzakelijk om ze op te sporen.

Collaps van de trachea
Bij de kleine honden, zoals de Dwergpoedel, de Yorkshire terrier en Chihuahua’s en andere kleine rassen horen we relatief vaak een typische hoest. Deze klinkt toeterend en droog. Dit kan komen door een vernauwing van de luchtpijp (trachea). De luchtpijp van deze kleinere hondjes is abnormaal van vorm. Dit komt door  een gebrek aan stevigheid van het kraakbeen van de luchtpijp. Hierdoor raakt de luchtpijp zeg maar afgeplat aan de bovenkant en is de doorsnee plaatselijk te klein. De manier van ademen is wat geforceerd.
Hierdoor  wordt het slappe bovenste gedeelte van de luchtpijp bij het inademen naar binnen gezogen. Dit geeft soms het toeterende geluid. Aangezien dit (meestal bij opwinding en of warm weer) kan leiden tot veel zuurstofgebrek, hebben deze honden vaak last van flauwtes. Dan zien we soms een blauwe tong. Indien een hond met een dergelijke aangeboren afwijking problemen krijgt met de luchtweg (bijvoorbeeld bronchitis of een kennelhoest) dan verergeren de klachten zeer. Tijdens een narcose lopen ze een groter risico net als na de recovery van de narcose. Door het maken van röntgenfoto’s van de borstholte wordt de diagnose makkelijke gesteld.

Er zijn twee opnames nodig, tijdens het inademen en tijdens het uitademen
Dan kan goed waargenomen worden wat  het verschil in diameter is van de luchtpijp. Het kan zijn dat de aangeboren afwijking pas op zeer late leeftijd naar buiten komt.

Diagnose van hoesten bij de hond

Onderzoek:

1. Röntgenfoto’s Bij bronchitis, longontsteking, vocht in de borstholte, vergroting hart, longoedeem, tumoren, tracheacollaps
2. Echografie van het hart/borstholte: bij aandoeningen van de hartspier, functioneren van de hartkleppen, vergroting van het hart, tumoren (massa's in het algemeen) in de borstholte, vocht in de borstholte
3. Keelinspectie: Bij vreemde voorwerpen in de keel of het strottenhoofd, tumoren in de keel of het strottenhoofd
4. Bronchoscopie: Bij vreemde voorwerpen in de luchtpijp of de bronchiën, tumoren in de luchtpijp of de bronchiën.
5. Bloedonderzoek: ontstekingsbloedbeeld
6. Punctie van de borstholte:Indien vocht in de borstholte of een van buitenaf bereikbare massa in de borstholte

Behandeling van hoesten bij de hond

Er zijn erg veel en uiteenlopende behandelings mogelijkheden voor hoestklachten. Wat belangrijk is,  is dat  indien mogelijk, oorzakelijk behandeld gaat worden. Dus een bacteriële longontsteking behandelen met antibioticum. Hartfalen behandelen met hartmedicatie, enzovoorts.

Over het algemeen moeten we oppassen met  middelen die de hoest onderdrukken (bv Codeïne). Hoesten is namelijk een manier is om slijm en dergelijke te verwijderen uit de luchtwegen en hoesten is dus functioneel! Het onderdrukken is eigenlijk jezelf voor de gek houden:  het lijkt beter te gaan met de hond, terwijl de aandoening stiekem verder gaat.
Soms, en dan met name bij de chronische bronchitis, moet er symptomatisch behandeld worden. Stomweg omdat het achterhalen van de oorzaak niet meer kan is en de gevolgen onomkeerbaar zijn. Verlichting is nodig in de vorm van prednison en of middelen als theophylline. Dit laatste is een middel dat zorg voor ontspanning van de bronchiën, zodat de luchtwegen als het ware verwijden. Hierdoor wordt ademen makkelijker. Het middel heeft ook bijwerkingen die we liever niet hebben, denk aan  een effect op het hartritme. Gelukkig kunnen we soms met  een lage doseringen zeer veel verlichting geven en de neven effecten blijven beperkt.

Naast de diverse mogelijkheden in de normale behandeling is er ook homeopathie.

Progonose van hoesten bij de hond

Het is niet bekend wat de prognose is van Hoesten bij de hond. Voor vragen kun je altijd terecht bij je dierenarts.

Preventie van hoesten bij de hond

Het is niet bekend wat je kunt doen om Hoesten bij de hond te voorkomen. Voor vragen kun je altijd terecht bij je dierenarts.