Progressieve retina atrofie (PRA) bij de hond

PRA - voortschrijdende verslechtering van het netvlies

PRA is een afwijking aan het netvlies die bij veel verschillende hondenrassen voorkomt en uiteindelijk kan leiden tot volledige blindheid. Het begint meestal met slechter zien in het donker, oftewel nachtblindheid, en ontwikkelt zich over enkele jaren tot volledige blindheid. Helaas is er momenteel nog geen behandeling beschikbaar voor PRA.

Bij veel hondenrassen openbaart PRA zich pas na het derde of vierde levensjaar. Daarvoor zijn er vaak geen zichtbare tekenen bij de hond en is het ook niet te detecteren bij een oogonderzoek. Gelukkig is er voor sommige rassen een DNA-test beschikbaar waarmee bij pups kan worden vastgesteld of zij genetisch vrij zijn, drager zijn of lijder zijn van PRA.

De verwachting is dat de ontwikkelingen op het gebied van DNA-technieken de komende jaren zullen blijven toenemen, waardoor het mogelijk zal zijn om PRA bij vele verschillende rassen op te sporen. Dit is een belangrijke ontwikkeling om deze aandoening beter te begrijpen en te kunnen voorkomen.

 

Hieronder vind je een opsomming van de verschillende vormen van gegeneraliseerde PRA, waarbij het verschil zit in de leeftijd waarop de klachten voor het eerst optreden:

• Vroeg beginnende degeneratievormen: staafjes en kegeltjes zijn verkeerd aangelegd, nachtblindheid treedt op binnen de eerste 6 levensmaanden en volledige blindheid treedt op tussen 1-2 jaar. Komt voor bij Ierse- en Gordon Setter, Collie, Teckel ruwhaar en de Abessijn en Pers.
• Laat beginnende degeneratievormen: staafjes zijn normaal aangelegd en de degeneratie begint laat, nachtblindheid treedt op tussen 3-5 jaar en volledige blindheid treedt op tussen 6-9 jaar. Komt voor bij Poedel, Drentse Patrijs, Engelse Cockerspaniel en andere rassen.
• Tussenvormen: nachtblindheid treedt op tussen 1-2 jaar en volledige blindheid treedt op tussen 3-5 jaar. Komt voor bij Dwergschnauzer, Tibetaanse Terriër, Labrador Retriever, Abessijnse kat en andere rassen.
• Vroege en late vorm: beide vormen komen voor bij Teckel en Ierse Setter.

Voor zover bij ons zijn voor de volgende rassen DNA testen beschikbaar voor PRA:

Engelse cocker spaniël, Golden retriever, Schapendoes, Shetland sheepdog

Symptomen van progressieve retina atrofie (pra) bij de hond

Een van de eerste symptomen van PRA is nachtblindheid, waarbij de hond verminderd zicht heeft in de schemer- en avonduren. Dit komt doordat de pupil vergroot is en de pupilreflexen vertraagd optreden. Uiteindelijk zal PRA leiden tot totale blindheid bij de hond.

Het is belangrijk om te weten dat verschillende vormen van PRA in grote mate rasgebonden zijn. Dit betekent dat bepaalde rassen een hoger risico hebben om deze aandoening te ontwikkelen dan andere rassen.

Diagnose van progressieve retina atrofie (pra) bij de hond

Om de diagnose PRA te stellen, wordt er gekeken naar de symptomen van de hond en worden er verschillende onderzoeken uitgevoerd, waaronder een uitgebreid oogonderzoek. Op basis van deze bevindingen kan de diagnose worden gesteld.

Voor sommige hondenrassen is er echter ook een DNA-test beschikbaar, waarmee kan worden vastgesteld of de hond lijdt aan deze aandoening voordat de symptomen optreden. Dit is een belangrijke ontwikkeling omdat hiermee de aandoening kan worden opgespoord voordat de hond ziek wordt en er tijdig maatregelen genomen kunnen worden.

Hieronder vind je meer informatie over het jaarlijkse oogonderzoek voor honden:

• Een éénmalige test is niet voldoende, omdat bepaalde afwijkingen zoals PRA pas na enkele jaren ontstaan. Jaarlijks onderzoek is daarom belangrijk.
• Bij rassen waarvan bekend is dat erfelijke oogafwijkingen op hoge leeftijd nog kunnen voorkomen, moet er onderzoek worden gedaan zolang de hond nog nakomelingen produceert.
• Bij het onderzoek worden oogdruppels toegediend waardoor de pupil open gaat staan en de hond wordt in een verduisterde ruimte bekeken. De uitslag is meteen bekend en wordt op het "rapport oogonderzoek" vermeld.
• Voorafgaand aan het onderzoek wordt het rapport ingevuld en ondertekend door de eigenaar/houder. De identificatie van de hond wordt gecontroleerd en de uitslag wordt doorgegeven aan de W.K. Hirschfeldstichting en de rasvereniging. Het onderzoek gebeurt zonder sedatie en is niet pijnlijk.

Behandeling van progressieve retina atrofie (pra) bij de hond

Helaas is er momenteel geen behandeling beschikbaar voor PRA bij honden. Het is daarom belangrijk om deze aandoening te voorkomen door middel van een goed fokbeleid bij de rassen waarvoor een DNA-test beschikbaar is.

Door het fokken van honden met een laag risico op PRA en het vermijden van honden die drager zijn van het gen voor PRA, kan de verspreiding van deze aandoening worden voorkomen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat deze erfelijke oogaandoening minder voorkomt bij bepaalde rassen en uiteindelijk misschien zelfs helemaal verdwijnt.

Als je vragen hebt over PRA of over het fokbeleid van bepaalde hondenrassen, is het raadzaam om advies in te winnen bij een dierenarts of een erkende hondenfokker.

Progonose van progressieve retina atrofie (pra) bij de hond

De prognose voor honden met PRA is helaas niet gunstig, omdat er momenteel geen behandeling beschikbaar is voor deze aandoening. PRA zal uiteindelijk leiden tot totale blindheid bij de hond.

Het is echter wel mogelijk om de kwaliteit van leven van honden met PRA te verbeteren door middel van aanpassingen in de omgeving en training. Door bijvoorbeeld een vertrouwde omgeving te creëren en de hond goed te trainen op gehoor en reuk, kan de hond nog steeds een goed leven leiden ondanks de blindheid.

Preventie van progressieve retina atrofie (pra) bij de hond

PRA is een erfelijke aandoening die bij veel verschillende hondenrassen voorkomt. Het is daarom belangrijk om deze aandoening te voorkomen door middel van een goed fokbeleid bij de rassen waarvoor een DNA-test beschikbaar is.

 

Door het selectief fokken van honden met een laag risico op PRA en het vermijden van honden die drager zijn van het gen voor PRA, kan de verspreiding van deze aandoening worden voorkomen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat deze erfelijke oogaandoening minder voorkomt bij bepaalde rassen en uiteindelijk misschien zelfs helemaal verdwijnt.

 

Bronnen:

Dierenkliniek Tiel, Dierenenrecht, Dierenartsenpraktijk Horst, Universitair Dierenziekenhuis