Aortastenose (vernauwing van de hoofdslagader)
Een vernauwing in de uitstroomopening van de linker hartkamer bij de aorta, ook wel aortastenose genoemd, is een aangeboren afwijking. Hierdoor ondervindt de bloedstroom weerstand tijdens het uitstromen en moet het hart harder werken om zuurstofrijk bloed door het lichaam te pompen. In de meeste gevallen leidt aortastenose niet tot hartfalen, tenzij er ook sprake is van een lekkage van de kleppen tussen de boezem en kamer.
Door de vernauwing van de aorta ontstaat turbulentie in de bloedstroom, wat te horen is als een hartruis bij het luisteren met een stethoscoop. Daarnaast ontstaat er een hoge snelheid van de bloedstroom die gemeten kan worden met behulp van Doppler-echocardiografie van het hart.
Er zijn drie verschillende vormen van aortastenose:
- Subvalvulaire aortastenose (SAS): SAS is de meest voorkomende vorm bij honden en wordt veroorzaakt door een vernauwing onder de aortakleppen.
SAS is een progressieve ziekte die meestal binnen de eerste 12-15 maanden zijn maximale ernst bereikt. Het komt vaker voor bij Boxers, Newfoundlanders en Golden Retrievers, maar kan ook voorkomen bij andere rassen.
- Valvulaire aortastenose (VAS): VAS wordt veroorzaakt door een afwijking van de aortakleppen zelf.
Valvulaire aortastenose, een vernauwing in de aortaklep, komt vaker voor bij grotere Terriër rassen, met name bij de Bull Terrier en de Staffordshire Terrier
- Supravalvulaire aortastenose (SupAS): SupAS is zeer zeldzaam en vindt plaats boven de aortakleppen.
Subvalvulaire aortastenose is een veelvoorkomende aandoening bij Boxers, vooral bij mannelijke dieren. Het is sterk erfelijk en daarom worden fokdieren onderworpen aan echografisch onderzoek om te screenen op deze aandoening. Als aortastenose wordt gevonden bij een fokdier, dan wordt deze uitgesloten van verdere fokdoeleinden.
Symptomen van aortastenose bij de hond
Klinische symptomen van aortastenose zijn zwakte, flauwvallen en plotselinge dood, voornamelijk bij honden met ernstige of matig-ernstige AS. Honden met milde aortastenose hebben zelden problemen. Een hartruis kan worden gehoord bij zorgvuldig lichamelijk onderzoek, wat duidt op de aanwezigheid van aortastenose. Een echografisch onderzoek van het hart is nodig om de diagnose te bevestigen. Hiermee worden de morfologische kenmerken, het type stenose en de drukgradiënt over de stenose beoordeeld.
Er zijn verschillende gradaties van symptomen bij aortastenose en het is altijd erfelijk, ook al heeft een ouder geen symptomen. Sommige dieren zijn volledig asymptomatisch, terwijl anderen slechts milde symptomen hebben. In ernstige gevallen kunnen de symptomen echter ernstiger zijn.
De symptomen van aortastenose zijn onder andere:
- Groeivertraging (veel eten, maar niet aankomen)
- Flauwvallen bij zware inspanning of plotselinge heftige emoties
Als de aandoening ernstiger wordt, kunnen de symptomen verergeren en kunnen ze omvatten:
- Hoesten
- Inspanningsintolerantie
- Benauwdheid
- Hartritmestoornissen
Diagnose van aortastenose bij de hond
De diagnose wordt gesteld door middel van een klinisch onderzoek, waarbij we een hartruis kunnen waarnemen. Om de diagnose te bevestigen en de ernst van de aandoening te bepalen, wordt een röntgenfoto, ECG en echo uitgevoerd.
Vaak is een behandeling niet nodig bij aortastenose, maar in sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om symptomen te onderdrukken. Bètablokkers, furosemide en/of een ACE-remmer worden hiervoor gebruikt.
Er zijn verschillende chirurgische ingrepen uitgevoerd om aortastenose te behandelen, maar de resultaten zijn wisselend en deze ingrepen zijn over het algemeen zeer risicovol. Indien een chirurgische ingreep nodig is, zal uw dierenarts u doorverwijzen naar een cardiologie specialist.
Behandeling van aortastenose bij de hond
Als de vernauwing licht is, kan een behandeling soms worden vermeden. Bij een matig ernstige vorm kan het verergeringsproces soms worden vertraagd door het hart te ondersteunen met medicatie zoals een bètablokker, anti-aritmica, vochtafdrijvers en ACE-remmers, afhankelijk van eventuele bijkomende problemen.
Progonose van aortastenose bij de hond
Helaas is aortastenose een blijvende aandoening. De mate van gevolgschade hangt af van de ernst van de vernauwing en is soms te beperken. Voor honden met een ernstige vernauwing is de prognose somber. Chirurgische of interventionele therapie is geen optie voor patiënten met dit probleem.
Preventie van aortastenose bij de hond
Het is van groot belang dat er geen verdere fok plaatsvindt met een hond die gediagnosticeerd is met aortastenose. De fokker dient hiervan op de hoogte gebracht te worden, zodat deze de eigenaren van de broers en zussen van de hond kan inlichten over de mogelijke risico's.
Welke rassen zijn vatbaar voor aortastenose
Van de volgende rashonden is bekend dat ze aanleg hebben of gevoelig zijn voor aortastenose
Deze informatie is ter kennisgeving. Bij vragen en advies neem dan contact op met je dierenarts.
Bronnen: Dierenarts Jonker, De Kompaan, DiereenRecht